مفاهیم پایه ای نگهداری و تعمیرات

 

مقدمه

همه ما در زندگی روزمره با سیستمهای مختلفی در ارتباط هستیم. برای مثال:

§         رادیو   

§         تلویزیون

§         تلفن و موبایل

§         خودرو 

§         دوچرخه 

§         کولر/بخاری

§         خودپرداز بانک

همه این سیستم ها در زمان هایی از چرخه عمر خود دچار شکست و از کار افتادگی می شوند.

این اتفاق در سیستم های تولیدی / خدماتی / تأسیساتی با احتمال بالاتری رخ می دهد. یعنی ماشین آلات، تجهیزات و تأسیسات پس از مدتی کارکرد، از کار خواهند افتاد و بنابراین نیاز به تعمیر پیدا می کنند.

در فرهنگ عمومي جامعه، تعمير بعد از خرابي انجام می‌گیرد.

در صنایع ما نیز تا حدودی فرهنگی مشابهی وجود دارد. یعنی تا زمانی که مشکل و خرابی برای تجهیزات پیش نیاید، اقدامی برای پیشگیری از خرابی انجام نمی‌شود و تنها پس از خرابی و توقف ماشین‌آلات، گروه تعمیرات به سراغ دستگاه رفته و آن را تعمیر می‌کنند.

به عبارتی فرهنگ عمومی ما نگهداری را مترادف با تعمیر می‌داند. این در حالی است که در بحث‌های مدیریت و صنایع، نگهداری متفاوت از تعمیر است.

تعریف‌ها

•         تعمیر (Repair)

    مجموعه فعالیت هایی که بر روی یک سیستم یا وسیله ای که دچار خرابی و یا از کار افتادگی شده، انجام می گیرد تا آن را به حالت آماده و قابل بهره برداری بازگردانده و برای انجام وظیفه اش آماده سازد.

•         نگهداری (Maintenance)

   مجموعه فعالیت های مشخص و معمولاً برنامه ریزی شده که با هدف جلوگیری از خرابی ناگهانی ماشین آلات، تجهیزات و تأسیسات انجام می گیرند و به این ترتیب قابلیت اطمینان و در دسترس بودن آنها را افزایش می دهند.

خلاصه ای از تفاوت‌های نگهداری و تعمیر از جنبه‌های مختلف در جدول ذیل نشان داده شده است:

تعمیر	نگهداری
خیر	بله	برنامه ریزی
تعمیر و اصلاح خرابی	جلوگیری از خرابی	هدف
تجهیزات از کار افتاده	همه تجهیزات	نوع تجهیزات
نامشخص – زمان خرابی	مشخص	زمان انجام

 

با این ترتیب و این تعریف‌ها، نگهداری همواره نسبت به تعمیر اولویت دارد.

•       نگهداری و تعمیرات

مجموعه فعالیت های انجام شده در جهت حفاظت یا اعاده وضع یک جزء یا کل سیستم موجود، که سبب افزایش عمر مفید ماشین آلات، کاهش مصرف قطعات یدکی، انرژی و هزینه و افزایش کارآیی و راندمان عملی ماشین آلات می شوند.

در نگهداری و تعمیرات اساس بر این است که پس از مدتی کار کردن، تجهیزات باید بازدید شده و تعمیرات و اصلاحات لازم بر روی آنها انجام پذیرد تا از فرسودگی قطعات جلوگیری و برای ساخت یا خرید قطعات برنامه ریزی شود.

اهداف سیستم نت

هدف اصلی: بهینه کردن توانایی های ماشین آلات به منظور رسیدن به حداکثر تولید و کاهش خرابی ها

سایر اهداف:

•         بهينه كردن توانايي‌هاي ماشين‌آلات

•         ايجاد آرشيو مدارك فني

•         بررسي و تحليل اقتصادي نت انجام شده

•         كاهش هزينه‌هاي انرژي

•         كاهش زمان توقف ماشين‌آلات

•         كاهش هزينه‌هاي نت

•         استفاده‌ي بهتر از قطعات يدكي

•         استفاده‌ بهتر از نيروي انساني

•         افزايش كيفيت و كميت توليد

•         كاهش هزينه‌هاي توليد

•         ايجاد نظم و انضباط در كاخانه

•         استاندارد كردن كارهاي تعميراتي

•         تهيه‌ي دستورالعمل‌هاي ايمني و حفاظت فردي

•         بهبود شرايط ايمني در كارخانه

 

آثار نبود نت در صنعت

•         مطلوبيت پائين تجهيزات

•         كاهش و توقف توليد

•         افزايش توليد از دست رفته

•         افزايش بي‌رويه‌ي ضايعات

•         كاهش عمر مفيد تجهيزات

•         بيكاري نيروي انساني

•         نارضايتي كاركنان

•         كاهش بهره‌وري سازماني

•         كاهش زمان سوددهي ماشين‌آلات

•         كاهش قابليت اطمينان تجهيزات و تاسيسات

•         كاهش ارزش زمان فروش تجهيزات

•         كاهش ايمني

  تاریخچه نگهداری و تعمیرات

مزایا و معایب پیاده کردن سیستم نگهداری و تعمیرات

مزایا / محاسن

برخی از محاسنی که پیاده سازی سیستم نگهداری و تعمیرات برای تولیدکنندگان دارد، در ادامه ذکر شده اند (درباره هر کدام از این موارد در کلاس بحث می شود):

* کیفیت محصولات

* اضافه کاری

* حجم کار

* دسترسی به تجهیزات

* کنترل موجودی قطعات

* تجهیزات و ماشین آلات رزرو

* ایمنی و آلودگی

معایب:

* امکان لطمه رسانی

* از کارافتادگی های زودرس

* مصرف قطعات

* هزینه های اولیه

* دسترسی به ماشین آلات